HOŞAP KALESİ VAN

Van'ın Gürpınar kazasında, Van-Hakkari karayolu üzerindeki Hoşap(Güzelsu)'da bulunmaktadır. Hoşap, Van'a 60 kilometre, Gürpınar kaza merkezine ise 40 km uzaklıkta bulunmaktadır. Hoşap Suyu’nun kuzeybatısında sarp ve dik bir kaya kütlesi üzerine kurulan kale, iç kale ile bunun kuzeyindeki dış kaleden oluşmuştur. Geçmişi bakımından Urartu Devletine kadar uzanan kale, Osmanlı Devleti'ne tabi Mahmudi Beyleri'nin yaptırdığı şekliyle günümüze erişmiştir. İç kale giriş kapısı üzerindeki kitabesine göre Mahmudi Süleyman Bey tarafından, H. 1052 (1643) tarihinde yapılmıştır. Dış kale surları arazinin yapısına göre şekillenmiş doğu, kuzey ve batıdan dolanan surlarla çevirilmiştir. Doğu surları kısmen, batıdakiler ise büyük ölçüde yıkılmış vaziyettedir. Surları destekleyen burçlardan bazıları günümüze gelmiş, ayrı olarak doğu ve batıdaki kapıları tamamiyle parçalanmıştır. Dış kalenin kuzeydoğusunda bir gözetleme kulesi bulunmaktadır. İçerisinde bugün bir cami kalıntısı ile köy haneleri mevcuttur. İç kale, güneyden sarp, kuzeyden eğimli bir kütle üzerine heyetmiştir. Kuzey, doğu ve batıdan kale beden duvarları, burç, ve kulelerle tahkim edilmiş, kuzeydoğuya ikinci bir tahkimat yapılmıştır. Kaleye, kuzey tarafta, ortaya yakın bir yerde bulunan giriş burcuna açılmış bir kapı aracılığıyla girilmektedir. Taç kapı şeklinde tertip etmiş burcun batı cephesinde kitabe, kör pencere ve aslan kabartmaları ile belirli bir hareketlilik sağlanmaktadır. Ayrı olarak özgün demir kapı kanatları hala işlevini sürdürmektedir. İçerisinde Mahmudi Sarayı olarak nitelenen kompleks yapılar bulunmaktadır. Bunlar kalenin güney tarafında sıralanmaktadır. En üst ve doğu kesimde seyir köşkü, bunun hemen batısında harem ve en batı uçta da selamlık bulunmaktadır. Mescid, zindan, fırın ve sarnıç iç kalenin diğer yapılarıdır. XIX. asır ortalarında terkedilmiş olan kale, içerisindeki yapılarıyla günümüze büyük ölçüde sağlam olarak gelmiştir. Bu yüzden bölgenin dikkat çeken simge yapılarındakilerinden birilerindendir.